Als je je geloof niet kwijt wilt (inclusief leestips)

Als je je geloof niet kwijt wilt…

Het kan je gebeuren dat op een gegeven je geloof je ontglipt. En dat kan allerlei redenen hebben. Misschien omdat je geloofs- of levensvragen krijgt waar je geen bevredigend antwoord op vindt. Het kan aan je omgeving liggen, omdat daar het christelijk geloof niet echt als relevant wordt gezien. Het kan eraan liggen dat je niet of nauwelijks iets van God ervaart (terwijl je daar misschien heel hard om gebeden had). Het kan komen omdat je je afvraagt of je uberhaupt wel wilt geloven en naar dat geloof leven. (Overigens – keer deze dingen om in het tegendeel en je hebt precies allerlei redenen waarom mensen juist wel gaan geloven).

Je bent de eerste niet die hier last van heeft – in de bijbel komt het ook al voor. En de eeuwen door zijn er mensen geweest die met deze (groeiende) twijfel aan God en het geloof te maken hebben gehad. En soms gaat deze twijfel vanzelf weg, maar vaak ook niet (of komt het opeens weer terug). Maar een vaster geloof laat zich ook weer niet oproepen of afdwingen.

Maar wat als je je geloof toch niet kwijt wilt – wat kun je dan doen? Ik noem drie dingen.

Allereerst, eerlijk zijn. Tegenover jezelf, God en ten minste een aantal mensen. Richting jezelf – doe dus niet alsof het er niet is. Richting God – zeg het bijvoorbeeld ook in je gebeden tegen God (doen de mensen in de Bijbel ook). Richting anderen – praat erover met mensen die je vertrouwt. En misschien juist ook met mensen die het herkennen, maar er ook doorheen zijn gekomen.

In de tweede plaats, blijf randvoorwaarden scheppen waardoor het geloof kan groeien. Stel je een plantje voor dat wat droog is komen te staan. Als je die dan helemaal geen water geeft en uit het licht houdt, weet je zeker dat het niet overleeft. Dus probeer het geloof te voeden. Gewoon maar naar de kerk blijven gaan, de bijbel open doen, tijd voor stilte en gebed, het gesprek met gelovigen aangaan. Goede kans dat het geloof na een poosje toch ‘gewoon’ weer sterker wordt. 

In de derde plaats, zie het als een kans om je geloof te verdiepen. Wellicht komen je twijfels voort uit een beeld van God dat niet klopt. Of heb je verwachtingen van God en het geloof die niet terecht zijn. Of heb je een beeld van ‘een christelijke leven’ dat ook best anders kan zijn. Of heb je bepaalde vragen die uitnodigen om eindelijk eens antwoorden te gaan zoeken. Zoek verder, dieper, grondiger, beter. 

Natuurlijk kun je het geloof niet organiseren (zoals je een plantje ook niet doet groeien door er aan te trekken). Maar misschien dat deze drie dingen kunnen helpen. En hopelijk komt God je tegemoet. Dat zie je in de bijbel in ieder geval voortdurend gebeuren, dat God mensen uiteindelijk (weer) tegemoet komt. Met een teken, een belofte, een woord, een bijzondere ontmoeting, met een wonder, met een vraag, met Zijn aanwezigheid of nog weer anders. Via de bijbel, gebed of een ander mens.

Zegen in je zoektocht!

Niels de Jong

P.s. misschien helpen de lees- en luistertips hieronder ook nog een beetje (zitten ook interessante tips bij als je nieuw bent in/met het geloof).

BOEKENTIPS

• Teleurgesteld in God (Philiph Yancey) – Een eerlijk boek voor mensen die zich afvragen waar God is, waarom God zo weinig van zich laat merken, etc. (a.d.h.v. bijbelse voorbeelden).
• Geloof en twijfel (John Ortberg) – Als twijfel voortkomt uit oprechte vragen, dan ziet deze schrijver allerlei kansen om juist te groeien.
• Geduld met God (Tomas Halik) – deze katholieke theoloog probeert een brug te slaan tussen scepsis en geloof (en neemt als uitgangspunt de twijfelende en zoekende Zacheus).
• Dit is geen verdediging (Francis Spufford) – een scherp betoog waarin de schrijver (een journalist die tot geloof is gekomen) wil laten zien dat je je intelligentie, geestigheid en emotionele eerlijkheid niet overboord hoeft te zetten als je gaat geloven.
• God bewijzen (Stefan Paas en Rik Peels) – argumenten voor en tegen geloven op een rijtje
• Eenvoudig christelijk (Tom Wright) – als je de basisbeginselen van het christelijk geloof wilt overdenken – worden uitgelegd en verdedigd in dit boek.
• In alle redelijkheid (Tim Keller) – een verdediging t.o.v. de meest gestelde vragen t.a.v. het christelijk geloof
• Onversneden Christendom (C.S. Lewis) – een klassieke verdediging vh christelijk geloof
• Oer (Corien Oranje, Cees Dekker, Gijsbert van de Brink) – een lichtvoetige vertelling die huidige stand van de wetenschap en Gods grote verhaal in de bijbel combineert

PODCASTS

• ‘Dit is de bijbel’ – een podcast die ingaat op allerlei lastige kwesties in de bijbel
• ‘Ongelooflijke podcast’ – een podcast die met regelmaat actuele kwesties/vragen t.a.v. het christelijk geloof bespreekt.

BIJBEL

De bijbel staat vol met mensen bij wie geloof niet vanzelfsprekend was (bv. Abram, Jakob, Jona, etc.). En steeds weer was er de verleiding om mee te gaan met religieuze ideeen uit de omgeving (bv. de Baal-cultus). De godsdienst van Israel stond ook vaak onder druk (bv. door verwoesting tempel en de ballingschap). En toch was er altijd weer een groep mensen die het geloof in God vasthield (of hield God hen vast?) – te midden van alle twijfels, vragen en klachten.

Het boek Prediker is een boek vol scepsis en kritische beschouwingen. Uiteindelijk blijft het ontzag voor God als basis staan.

Job gaat over de moeilijke vraag naar het lijden en Gods rol daarin. Alle makkelijke antwoorden worden kritisch bekeken.

In de Psalmen zijn er ook regelmatig mensen die God kwijt zijn, Hem niet (meer) ervaren, vragen hebben bij zijn bestuur, etc. (bv. Psalm 10, 22, 27, 42, 43, 69, 73, 79, 80). Ook de profeten kennen deze vragen en klachten maar al te goed (bv. Jeremia, Ezechiel, Habakuk).

De brief aan de Hebreen is in zijn geheel geschreven aan gelovigen met een Joodse achtergrond die het moeilijk vonden om het (nieuwe) geloof vol te houden. Een parel is deze tekst: ‘Het geloof legt de grondslag voor alles waarop we hopen, het overtuigt ons van de waarheid van wat we niet zien’ (Hebreeen 11: 1). Dit 11^e hoofdstuk noemt allerlei voorbeelden van hoe geloof werkte bij mensen.