Anna-Louise is vrijwilliger op Lesbos: ‘Met tranen in mijn ogen door het kamp’
Anna-Louise is al een tijd betrokken bij Noorderlicht, maar nu even wat minder: ze woont op Lesbos, vlakblij het kamp Moria, waar ze vrijwilligerswerk doet. Ze zou eigenlijk drie weken blijven, maar zit er inmiddels al al drie maanden… Wat bezielt haar? Ben je nog op Lesbos? Ja! Ik ben nog steeds een bewoonster van dit prachtige eiland! Wat doe je daar? Ik help op het enorme vluchtelingenkamp. Hier wonen vooral vluchtelingen uit Afghanistan, maar ook uit Congo of Syrië. Zij vluchten via Turkije, riskeren hun leven op zee om in Europa asiel aan te vragen. En zo komen ze in dit kamp terecht, en dat kan wel 3 jaar duren. Ik geef Engelse en kunst lessen aan kinderen. Daar zou je misschien niet direct aan denken, maar ik geloof dat het enorm van belang is. De vluchtelingen wachten op hun asiel en dat is geestdodend. De hele dag op elkaars lip en dan ook nog eens niks te doen. Ze mogen namelijk maar 4 uur per week buiten het kamp komen. Zo’n les geeft ze een plek om te zijn, plezier te maken, vriendjes maken en waar ze aandacht krijgen. Wat bracht je op het idee om erheen te gaan? Ik hielp in Nederland al in een asielzoekerscentrum. Mijn hart ligt bij deze groep mensen. Ik ben enorm bevoorrecht dat mijn wieg in Nederland stond. Ik ben opgegroeid in een warm en veilig thuis en ik dat zie ik nu als een enorme zegen. Ik koos niet waar mijn wieg stond, en dat geld ook zo voor elke vluchteling. Ik vind de situatie oneerlijk en daarom wil ik ze helpen. Daar kan ik wel voor kiezen, zo simpel is dat. Wat trof je daar aan? Zo. Ja, wat ik daar aantrof. Heel dubbel. Aan de ene kant werd ik overrompeld door ongelofelijk vriendelijke mensen. Overal word ik uitgenodigd om thee te komen drinken of te eten, ik werd overspoeld door de gastvrijheid. Mensen proberen het beste ervan te maken, ze maken grapjes en zijn dankbaar. Maar ook zo vaak loop ik met tranen in mijn ogen door het kamp. Zoveel hopeloze ogen kijken mij aan. Moedeloos hangende schouders lopen rond en getraumatiseerde kinderen klemmen zich om mijn benen. Hoe leven de mensen daar en hoe leef je er zelf? De mensen, zo’n zevenduizend, wonen in tenten. Zo’n tent is ongeveer een 12 vierkante meter schat ik, en wordt gedeeld door twee gezinnen. Dat kan oplopen tot zo’n 10 personen per tent. Het kamp ligt letterlijk op het strand, dus is omgeven door zee. Om het kamp heen zijn dixi’s verspreid en op enkele punten staan een aantal douchjes. Voor eten staat men 3 keer per dag in rij. Ik vind het confronterend om na het werk naar mijn eigen appartement een paar kilometer verderop te gaan. Soms lopen kinderen met mij mee naar de uitgang en daar scheidt het prikkeldraad onze werelden. Dat vind ik afschuwelijk. Wat een kromme wereld. Is het daar ook koud geweest? Het is enorm koud geweest. Het heeft gevroren, gesneeuwd en veel geregend. Als we tijdens de les in een kringetje op de grond zaten in de schooltent, voelde ik voetjes als ijspegels tegen mij aan. Hoelang blijf je op Lesbos? Ik ben in december naar Lesbos gekomen om hier drie weken te helpen. De situatie hier brak zo mijn hart zo dat ik besloot om langer te blijven. Ik ben hier nu nog en weet nog niet tot wanneer. Ik kan mijn studie online volgen en kan nu zelfs ook stage lopen in het kamp. Zodra de kunstacademie weer open gaat, kom ik weer terug naar Nederland. Misschien is dat pas na de zomer.. Wat heb je geleerd op Lesbos? Dat is moeilijk om te zeggen omdat ik er nog zo middenin zit. Elke dag is nog steeds anders en zo leerzaam. Als ik iets moet noemen, dan denk ik over de schoonheid die in alle verschillende culturen zit. Ik werk met Amerikanen, Duitsers en Grieken om Afganen en Afrikanen te dienen. Dat vind ik prachtig. Wat doet het met je om er te zijn? Het doet veel met mij. In het begin lag ik wel wakker. Dan zag ik nog steeds het beeld voor mij van een man die smeekend had gevraagd of hij en zijn kinderen alsjeblieft uit het kamp mochten. Er worden zo nu en dan tickets uitgedeeld naar Duitsland bijvoorbeeld. Hij was zijn ticket naar het beloofde land die ochtend misgelopen omdat hij met zijn kinderen in het ziekenhuis was. Ik moest hem vertellen dat hij weer net zoals alle ander vluchtelingen gewoon weer op de lijst stond. Zulk soort moment, verhalen laten mij niet los. Ik heb ook veel plezier, al klinkt dat gek misschien. Het leven gaat ook gewoon door hier, het staat niet helemaal stil. Vorige week liep ik met twee meiden van zestien tussen de tenten door, we volgden een jongen waar ze op verliefd was. En dat vind ik fantastisch; kleine mooie lieve momenten. En wat doet het met de mensen daar dat je er bent? Dat vind ik moeilijk te beantwoorden. Ik heb geen zwart-wit antwoord. Het eenvoudige antwoord gaat zo. Dit zijn mensen in een noodsituatie. Zij hebben hulp, liefde een aandacht nodig. Die geef ik, dus dat is goed. Ze lachen als ik Perzisch probeer te praten en kinderen genieten van de kunstklas. Maar het hier zijn is meer dan dat. Het kamp zorgt ervoor dat de vluchtelingen geïsoleerd van de Europese samenleving leven. Europa, waar alle hoop op gevestigd is. Ik ben als het ware de levende verschijning van hun droom. Ik hoef nergens te wachten, wordt overal nageroepen met ‘my friend’ en kinderen komen met open armen op mij afrennen om te knuffelen. Europees zijn heb ik niet verdiend, maar ik wordt wel beloond. Dat is gek. Is er iets dat wij – in Rotterdam – kunnen doen? Oh jazeker! Het mooiste wat je kan doen is opzoek gaan naar vluchtelingen. Wees een vriend voor nieuwe Nederlanders. Ik heb lang-lang geleden meegedaan aan een project dat studenten koppelde aan vluchtelingenstudenten. Bij onze eerste kennismaking werd ik direct uitgenodigd om met hem bij de Kralingse Plas te barbecuen met zijn vrienden. Toen de avond in de nacht rolde en wij de tranen van het lachen wegveegden bedankten ze mij hartelijk. Ik zal het nooit vergeten wat ze zeiden; ‘Dank je wel, we zijn nog nooit met een Nederlander geweest zoals vanavond!’. Drie hele jaren woonden ze hier toen al. Dat grote gat tussen de nieuwe en oude Nederlanders vind ik zo verdrietig. Ga naar ze opzoek en wees een lief mens. Luister naar ze, leer van hun cultuur en maak er een feestje van. (Stichting Vluchtelingenwerk is bijvoorbeeld een organisatie die je daarmee kan helpen!)
