Wat als Jezus echt is opgestaan uit de dood?
Dat zou heel veel betekenen voor ons. Echt heel veel.
Laten we even beginnen met wat het zou betekenen voor ons als Jezus niet zou zijn opgestaan uit de dood… Dan zouden we hier en daar wat uitspraken van Jezus eruit kunnen pikken die ons leven zouden kunnen verrijken. En we zouden misschien nog de nodige inspiratie kunnen ontlenen aan zijn daden. Of een voorbeeld aan zijn karakter. En als je dat je zou helpen om een beter mens te zijn – dan zou waarschijnlijk niemand daar wat op tegen hebben. Want Jezus is dan gewoon iemand uit het verleden, iemand met een opmerkelijk levensverhaal, enkele buitengewone woorden en daden, iemand die een veel te vroege en tragische dood is gestorven. Vergelijkbaar met Socrates of Martin Luther King – twee anderen uit de geschiedenis met een buitengewoon levensverhaal en een voortijdig levenseinde.
De claim
De claim van het christelijk geloof is van meet af aan echter geweest dat Jezus werkelijk is opgestaan uit de dood. Anders gezegd, dat hij werkelijk dood is geweest, maar een paar dagen later levend en wel er weer uit kwam. Hij is door de dood heen gekomen. Christenen hebben altijd begrepen hoe vreemd dit klinkt en dat het haast niet te geloven is. Maar toch hebben christenen er altijd aan vastgehouden als iets dat fundamenteel was voor hun begrip van Jezus (en daardoor ook van God). En de eeuwen door is deze bewering over een opgestane Jezus overeind gehouden. Op hoeveel ongeloof, weerstand of geweld deze bewering ook soms kon leiden. (Een klein en beperkt deel van de christenheid heeft de opstanding alleen als een symbolisch verhaal willen zien, maar dat haalt de kern uit het christelijk geloof. Dan kun je net zo goed stoppen om het christelijk geloof als basis te nemen. Stromingen die dit beweerden, hebben dan ook nooit echt veel voet aan de grond gekregen.)
Het gaat me nu even niet om de argumenten die christenen gehad hebben om te denken dat Jezus werkelijk uit de dood opstond. Maar het gaat me er hier om wat dat voor verschil zou maken als Jezus echt door de dood heen is gekomen en tot op de dag van vandaag leeft. Wat zou dat betekenen? Wat zou dat voor gevolgen hebben ook voor ons anno 2020 (die behoorlijk vast zitten in een Corona-crisis).
Ik denk in ieder geval drie dingen.
1. Betekenis.
Als Jezus is opgestaan, betekent dit dat er leven na dit leven is. Oftewel, dat niet alles ophoudt bij de dood. En dat dus ook niet alles ophoudt bij onze eigen dood. Maar dat niet alleen, als Jezus is opgewekt uit de dood, dan betekent het ook dat zijn wereld bestand is tegen de dood. Dus alle dingen die met zijn wereld te maken hebben, die redden het dwars door de dood heen. Die dingen die je dus doet die horen bij Jezus’ wereld zijn dus niet tevergeefs. En die wereld van Jezus beslaat heel veel. Die gaat over liefhebben van God en het liefhebben van de ander, die gaat over waarheid, recht, vrede, trouw, vergeving, oog hebben voor de ander. Als je voor deze dingen gaat – in de wereld zoals we die nu kennen – dan investeer je daarmee in een betere wereld. Een betere wereld die zelfs niet stuk te krijgen is door de dood. Hoe klein je eigen daden ook zijn, hoe weinig mensen je goede woorden horen, hoe stil je gebeden uitgesproken worden, in wat voor vorm je liefhebt, waar je ook bijgedragen hebt aan het recht – als je je leven toevertrouwd aan Jezus (dat is: gelooft in Jezus), dan mag je weten dat geen van die dingen tevergeefs zijn. Het heeft betekenis. Want als Jezus is opgewekt uit de dood, door de kracht van God, dan kan die kracht er ook voor zorgen dat ons leven, de goede dingen uit ons leven, ook meegenomen worden die toekomst in. Als Jezus werkelijk is opgestaan uit de dood, dan is zijn Dat het dus zin heeft om je in te zetten voor het goede, voor het leven, voor het goede leven. Want dat is de winnende kant.
2. Minder angst.
De dood heeft dus niet het laatste woord. Het is een vijand, het is een grote boosdoener, het is een akelige magere Hein, maar is hij is niet onoverwinnelijk. Hij maakt niet alles stuk; hij zet niet alles op stop. Als je weet van de opstanding van Jezus, dan weet je dat God dus sterker is dan de dood. En zeker ook sterker dan welk kwaad in deze wereld ook – hij is machtiger dan geweld, rampen of virussen. Jezus heeft de dood (en kwaad, en ziekte, en zonde, en alle kwade krachten) overwonnen. Als je je toevertrouwt aan Jezus (dat is: geloven in Jezus), dan mag je je veilig weten. Niet dat je op magische wijze beschermd wordt tegen kwaad, ziekte of dood. Maar wel dat je er doorheen wordt gehaald. En ook mag opstaan in die nieuwe wereld, waar geen ziekten, dood of verdriet meer zal zijn.
3. Meer hoop.
De nieuwe wereld. Die hoop ligt besloten in de opstanding van Jezus. Zijn wereld is dus niet ten einde, maar zijn wereld gaat dus overwinnen. Daar lijkt het heel vaak niet op. En er is nog veel aan te wijzen dat haaks op de wereld van Jezus staat. Maar die opstanding van Jezus was het eerste en belangrijkste teken dat zijn wereld toch komt. En als je er oog voor krijgt, zie je nog vele, vele tekenen van die wereld van Jezus die gaat doorbreken. Die hoop is geen vage hoop, maar gegronde hoop. De grond is dat Jezus Christus als eerste is gegaan – dwars door de dood naar het leven. En als dat waar is, dan kan hij ook ons door de dood heen redden. En nu al kan hij alle doodse machten en krachten in ons leven breken. En dan kan je leven nog steeds door diep lijden heen gaan, kan het leven pijn doen, is er verdriet, of kun je getroffen worden door de huidige crisis. Maar het is nooit hopeloos. Want donker kan weer licht worden, kwaad wordt ten goede gekeerd, dood wordt leven. Dat zegt de opstanding van Jezus. Dat zegt dat alles omgekeerd kan worden ten goede. Die hoop doet leven. Die hoop is belangrijk, zeker ook in deze tijden. Of zoals ik ooit bij een katholieke priester las: ‘hoop is het allerallerallerbelangrijkste in het leven’.
Deze drie dingen brengt het geloof in de opstanding van Jezus je. Het geeft betekenis aan wat je doet. Het vermindert je angst. Het vermeerdert je hoop. Kortom, je gaat leven.